Charakterystyka/ morfologia

Nurnik białoskrzydły (Cepphus grylle)

Systematyka
rząd: siewkowe (Charadriiformes)
rodzina: alki (Alcidae)
gatunek: Nurnik białoskrzydły (Cepphus grylle)

Charakterystyka/ morfologia
Najmniejsza z alk, osiąga wymiary gołębia. W szacie godowej jego upierzenie staje się zupełnie czarne, z wyjątkiem skrzydeł, których spód jest w większości biały, a na ich wierzchu występuje owalna, biała plama. Barwą wyróżniają się również jaskrawo czerwone nogi. W szacie spoczynkowej nurnik jest w przeważającej mierze biały. Przy czym skrzydła i sterówki zachowują swoje ubarwienie , na grzbiecie i barkówkach występują prążki, a na głowie i szyi ciemne kreski. Upierzenie młodych jest podobne, tylko bardziej brązowe. Większość ptaków spędza zimy na terenach lęgowych, jedynie niektóre odlatują na wybrzeża niemieckie i na południe Wysp Brytyjskich. W Polsce należy do gatunków przelotnych i pojawia się bardzo nielicznie. Długość ciała 30 – 38 cm, rozpiętość skrzydeł 47 – 59 cm, waga 300 – 530 g.

Biotop/ preferencje pokarmowe
Poza okresem lęgowym przebywa na otwartym morzu. Gatunek ten spotykany jest na naszym wybrzeżu od września do czerwca, z reguły pojedynczo, choć wyjątkowo w większych stadach. Największe szanse na jego wypatrzenie z brzegu istnieją podczas obserwacji ptaków prowadzonych z portu na Helu. W locie szybko macha skrzydłami. Wyróżnia się ciemnym spodem i dobrze widocznymi białymi lusterkami na skrzydłach. Po wodzie pływa z głowa podniesioną. Potrafi nurkować na głębokość 75 m i przebywać pod wodą przez minutę ale zwykle żeruje na płytszych miejscach. Pokarmem tego gatunku są ryby , mięczaki, skorupiaki i robaki żyjące w strefie przydennej.

Rozwój osobniczy
Odbywa lęgi zarówno w strefie klimatu umiarkowanego, na Bałtyku i wyspach Brytyjskich, jak i w rejonach występowania dryfujących lodów w Arktyce. Jest ptakiem mniej towarzyskim niż inne alki jednak przed gniazdowaniem wszystkie nurzyki zbierają się w morzu blisko skał nadbrzeżnych i tutaj oddają się zbiorowym zabawom w wodzie i pod woda pokazując białe lusterka na skrzydłach, żółtopomarańczowe gardło i czerwone nogi. Gniazduje pojedynczo lub w niewielkich skupiskach. To ptaki monogamiczne. Ich pary utrzymują się często przez wiele lat. Zakłada gniazda na niedużych wysokościach na klifach i skałach. Samice składają 1 do 2 szarawych lub brunatnych w ciemniejsze kropki jaj w szczelinach skalnych, pośród kamieni lub pod głazami na nagim podłożu, w najlepszym razie na pokruszonych muszelkach. Ich wysiadywaniem przez 27 – 30 dni zajmują się oba ptaki dorosłe. Na gnieździe wydają łagodne poświstywania, czasami trele. Rodzice ogrzewają pisklęta przez pierwsze dni życia i karmią je 3 do 5 razy dziennie do momentu opuszczenia gniazda. Młode są gniazdownikami i nie opuszczają gniazda, zanim nie staną się samodzielne, co następuje po 34 – 36 dniach. Z końcem lipca kolonie lęgowe zaczynają pustoszeć.

Status gatunku
Gatunek objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Przygotowała: Wanda Kula